In 2017 was opgroeien in armoede een van de thema’s tijdens een brainstormsessie bij POM. Tegelijkertijd bracht de landelijke Kinderombudsman het rapport ‘Alle kinderen kansrijk’ uit. Dat maakt inzichtelijk dat kinderen die opgroeien in armoede beperkt worden in hun ontwikkeling, het armoedebeleid onvoldoende aansluit bij wat deze kinderen echt nodig hebben én dat er een grote opgave ligt om de schulddienstverlening en het onderwijs samen te laten werken.
Programma
Dat was voor Preventief op Maat reden om zich vanuit preventie hard te maken voor dit onderwerp en het programma ‘Kinderen in armoede zien’ te initiëren. Met financiële ondersteuning van Stichting Kinderpostzegels Nederland en onder de organisatorische vleugels van POM hebben Jeanne van Berkel en Marjanne van Esveld gesprekken gevoerd met een aantal sleutelfiguren om zicht te krijgen op de opgaven waar ze zich voor gesteld zien. Met die input ontwikkelden zij een gratis digitale toolkit die professionals in het (basis)onderwijs handvatten geeft om kinderarmoede te signaleren en daarop in te spelen. De toolkit is gepresenteerd in een aantal workshops, zodat het programma zich als een olievlek kon verspreiden. De afgelopen vijf jaar is de toolkit 234 keer gedownload.
Delen van kennis in de toolkit van ‘Kinderen in armoede zien’, opgroeien en opvoeden in armoede
Inmiddels zijn er door de toenemende aandacht voor de gevolgen van armoede nieuwe programma’s ontwikkeld en bestaat er recenter materiaal. Daarom is de toolkit vanaf januari 2025 niet meer te downloaden.
Actueler materiaal
Er is inmiddels veel actueel materiaal over kinderarmoede beschikbaar, zoals:
- Boek Stress-sensitief werken in het sociaal domein, Jungmann, Nadja
- Gereedschapskist armoede | Hogeschool Rotterdam, een vijfluik aan handreikingen en bijbehorende materialen om kinderarmoede te signaleren en aan te pakken voor jeugdprofessionals. Per sector (van voorschoolse opvang (kinderopvang) tot en met het mbo), waarbij de basis voor elke sector gelijk is zodat samenwerken gestimuleerd wordt. De basis is ‘SOS bij kinderarmoede’: Signaleren, Ondersteunen en Stimuleren.
- Infographic | Augeo Foundation, die inzichtelijk maakt wat armoede precies is, hoe je armoede kan herkennen, en wat de gevolgen kunnen zijn voor ouders en kinderen. Opgroeien in armoede kan meer risico geven op ontwikkelingsproblemen. Vooral wanneer de armoede langdurig is en samengaat met andere risicofactoren (bijvoorbeeld als ouders gescheiden zijn of ziek zijn). Een paar mogelijke gevolgen voor kinderen: sociaal isolement en uitsluiting; meer kans op hechtingsproblematiek en ontwikkelingsproblemen; een gebrek aan zekerheid en toekomstperspectief.
- Hoe maak je armoedebeleid op school? | Nederlands Jeugdinstituut
- 1 op de 4 basisschoolleerlingen gestrest door thuissituatie | Jeugdeducatiefonds, resultaten van periodiek onderzoek naar de invloed van stress thuis op de ontwikkeling van kinderen
- Werkboek-Challenge-Armoede | Movisie
- https://www.socialevraagstukken.nl/recensie/schaarste-hoe-gebrek-aan-tijd-en-geld-ons-gedrag-bepalen/
Meer weten?
Het project ‘Kinderen in armoede zien’ is inmiddels afgerond. Voor meer informatie kun je contact opnemen met Jeanne van Berkel via jeanne@jeannevanberkel.nl.